Let wel : in digitale vorm maakt het voor een sample niet uit, of de tijdsduur 2 millisecondes is of een compleet nummer van 5 minuten. De formule van een bewerking functioneert hetzelfde. Zowel een korte sound-'sample' als een complete 'track' zijn beide hetzelfde soort bestand. |
Regel 0 voor samples : begin en eindig met een nul-waarde..! De nul-doorgang : |
![]() |
Om te voorkomen dat er onnodige tikken zijn in het gebruik. Speciaal met 'looping'. Dit is simpel te doen door een Fade-in van het begin en Fade-out van het eind. ( Een Fade-in begint met 0 % volume en eindigt de selectie op 100 %. Fade-out vice versa, ) Een paar millisecondes is al genoeg en niet echt hoorbaar. Ook bij bewerkingen van een selectie middenin een sample, bijv. amplitude of filter, is het van belang dat dit zoveel mogelijk begint en eindigt met een nul-doorgang, ook weer om scherpe sprongen en dus tikken te voorkomen. Opmerking : Deze afbeelding is gemaakt na sterk inzoomen op een wav-sample. De vierkante blokjes representeren de waarde van een 'sample-moment' van het systeem. Dus de hoogste resolutie van editing. In dit geval, bij 44100 Hz 16 bits stereo een tijdsverschil van 0,000725 sec. tussen twee blokjes. De rode lijn is hier de nul-waarde. |
Regel 1 voor samples :
Normaliseer
het volume. Normalisering betekent : zo hard mogelijk, zonder vervorming. Zachter kan dan altijd nog, terwijl versterking erna meer kans op achtergrond-ruis geeft. Daarom moet een geluids-opname voor een sample ook zo hard mogelijk zijn. Indien een sample nog bewerkt moet worden (en meestal moet dat) geldt Regel 1a voor samples : Normaliseer alleen aan het einde van het bewerkings-proces. En doe de bewerkingen daarvoor met een iets lager volume-level van het materiaal, omdat vaak na een bewerking de kans groot is, dat het totaal-volume is gestegen. Bijvoorbeeld bij equalising waar een frequentieband wordt versterkt of bij het mixen van meerdere geluidsbestanden, waarbij in feite de waardes worden opgeteld. |
Normalisering is een formule, waarbij de file gescand wordt en gezocht wordt het punt met de hoogste amplitude-waarde en daarna de versterking wordt uitgerekend tot het maximum. Indien dat maximum kan worden ingesteld ( % of dB ) is het beter om niet die 100 % te kiezen, maar 99, om zeker te zijn van non-clipping. Een hoorbaar volumeverschil geeft het niet. Die formule kan een probleem opleveren. Als dit de golfvorm is : |
![]() |
Dan zal deze sample maar weinig versterkt kunnen worden omdat er een piek inzit die al 92 % is. Zoiets kan onstaan door 'n toevallige hoge uitkomst van opgetelde waardes of een overstuurde microfoon. Dit is te corrigeren, door in te zoomen op de piek, gebied te selecteren en wat dB's te verzwakken. De selectie dient bij voorkeur ook weer te beginnen en eindigen met een nul-doorgang : |
![]() |
Als er meerdere van dergelijke pieken in een bestand zijn, zouden ze functioneel kunnen zijn .. Tikken, klappen of bonken, die de bedoeling zijn in het geheel. Is dat niet zo, of moet de rest toch harder, dan is verzwakking van die pieken al bijna een soort van compressie. Een programma dat hier uitermate geschikt voor is, is PeakLimiter . ( download te vinden op de Links-pagina ) Deze applicatie scant het bestand op pieken boven een ingesteld 10-tal van procenten en kan vervolgens alle pieken verzwakken volgens een 1-tal percentage. Dus scan = 70 % of 80 % en limit = 74 % of 82 %. Screenshot PeakLimiter werkt alleen met files van minimaal 16 bits en is 'nagware'. Het programma vult precies de range tussen noodzakelijke correctie en bewuste compressie. |
Stereo
samples : De standaard weergave is met het linkerkanaal boven en het rechterkanaal onder. Een stereo-sample is een entiteit, omdat het ene kanaal niet meer of minder sample-waarden kan bevatten dan het andere. De lengte moet exact hetzelfde zijn. In de meeste wav-editors kan een kanaal wel apart geselecteerd worden voor 'n modificatie. | |
Balans : | |
![]() |
Het kan natuurlijk, dat een verschil tussen links en rechts de bedoeling is. Dan volstaat een enkele normalisering, zodat de verhoudingen intact blijven. In dit voorbeeld is het vermoedelijk niet zo, omdat de globale vorm vrijwel hetzelfde is, maar de onderste track een stuk zwakker is. In dat geval moeten de kanalen apart worden genormaliseerd, indien mogelijk. In afwijking van de regel moet hier de normalisering juist wel eerst worden gedaan om de geplande modificaties een beter uitgangspunt te geven. |