KEEP ON TRACKIN'


Een Module Tracker is een bestand.
Het bevat alle benodigde data om een geluids-compositie te kunnen reproduceren.
De partituur in tijd, geluiden van gebruikte intrumenten, settings, namen, commentaar.
Een Module Tracker is dus systeem-onafhankelijk. Klinkt dus ('droog') overal hetzelfde.
Een zeer ondergewaardeerde vorm van componeren met electronisch geluid.
_-_-_-_

Zie ook Wikipedia over module trackers
De benodigde software is te downloaden via de Links-pagina
Deze verhandeling is gebaseerd op werken met ModPLug Tracker in XM- of MOD-formaat

De partituur lijkt op MIDI, een tabel met codes. Maar het wordt meestal gelezen en geschreven op verticale wijze, wat ook meer geschikt is voor een computer met een scherm. Dus niet op de klassieke horizontale wijze, maar 'scrollend' in tijd. De partituur bestaat uit een gecomponeerde reeks van 'patronen'. Deze kunnen ook meerdere malen in die reeks gebruikt worden, zoals : 1 - 1 - 2 - 2 - 3 - 1 - 3 - , etc. Een patroon heeft default meestal 64 stappen, maar kan elk getal onder het maximum zijn (-256). Een patroon bestaat horizontaal uit 4 of meer 'kanalen', elk gevuld met de instrument-codes, zodat bij het afspelen meerdere samples tegelijkertijd te horen kunnen zijn.
De instrument-geluiden (sample-files) worden in het geheugen geladen en dan 'on the fly' afgespeeld volgens de frequentie-codes (7 octaven), volume, panning en andere effecten. Als een sample-file alleen mono kan zijn, zullen stereo-samples eerst gesplitst moeten worden in een linker- en een rechter-sample om in de Tracker geladen te kunnen worden. Het stereo-effect wordt weer gereproduceerd door beide samples tegelijkertijd vanuit twee verschillende kanalen af te spelen.
Variabelen in de settings kunnen 'global' of 'local' zijn. Snelheid en andere modulaties. De editing van de instrument-codes gebeurt grotendeels met het toetsenbord. Er zijn twee oktaven beschikbaar via de onderste en bovenste twee rijen toetsen. Welke twee oktaven van de zeven dat zijn, is afhankelijk van de 'range'-setting. Veel codes worden geschreven in een 'hexadecimaal' formaat om het aantal digits beperkt te houden ('127' wordt '7F'). Een tekst over hexadecimaal - gewoon een ander systeem. Vaak hebben player-editors extra 'overall' effects, zoals reverb, equalizer of herhaal.
Het bestand van een tracker-module bevat niet het geluid van het nummer, maar alleen het materiaal om het nummer te kunnen reproduceren. De instrumenten en de partituur. Een zeer efficient concept, want daarmee is de bestandsgrootte onafhankelijk van tijdsduur. Niet zoals bij wav- of mp3-files : hoe langer een nummer, hoe groter het bestand. Een wav-file met een 16-bits stereo-sample van 44 kHz van 8 seconden is 1,4 Mb. Die sample, acht keer herhaald, wordt dus 11,2 Mb. Met een tracker-module kost dat slechts die 1,4 Mb plus enkele Kbytes van de partituur met daarin de code : 'herhaal sample nr x acht keer'. Non-destructieve compressie .. ModPlug kan zelfs direct modules aan in zip-formaat, zodat het bestand nog kleiner kan. Een voorbeeld van de efficiëncy : Een simpele MOD-file met 4 channels en 20 samples (lo-res 8 Khz). Lengte : 2 min 54. Dit is de song 'Ecolove', door Stephane Picq, met een thema van DUNE 1.
Dit bestand is 150 Kb .... Zelfs omgezet in een lo-res Mp3-formaat (96Kbps-44kHz), is dat een bestand van ruim 2 Mb. Een wav-file hiervan, nodig voor een audio-Cd, zou gezien de lengte rond de 25 Mb groot zijn. Van dezelfde serie : 'Fremens', lengte 5 min 36 sec, bestandsgrootte 147 Kb ..
Ook :'Wormsign', door 'A.C.E.' - 4 channels, 11 samples - lengte 3:20, bestandsgrootte 146 Kb
'Dune Remix', door 'The Mixer' - 4 channels, 5 samples - lengte 1:01, bestandsgrootte 36 Kb
En : 'Klass', door mezelf - 4 channels, 16 samples - lengte 7:02, bestandsgrootte 225 Kb
Plus : 'Jumper Decision' - 8 channels, 10 samples - lengte 3:31, bestandsgrootte 163 Kb
Voordeel boven MIDI : onafhankelijkheid van systeem wat betreft de gebruikte geluiden. De standaard MIDI-set heeft een 'bank' met 128 geluiden, waarvan de samenstelling bovendien sterk voortkomt uit een klassiek symfonie-orkest, aangevuld met wat effecten en exotische instrumenten. De zwakte van MIDI duidt zich heel sterk in de percussie-groep, waarbij die hele groep in 1 'channel' (10) is geplaatst, zodat op een keyboard elke toets een ander percussie-instrument weergeeft. Het bespelen van de toonhoogte, zoals bij de andere instrumenten, vervalt daarmee. Dit heeft ook geleid tot allerlei 'custom banks' en de 'soundfonts' om een andere set van instrumenten te hebben. Maar dat leidt natuurlijk tot een local systeem-afhankelijkheid wat betreft de juiste weergave van de compositie.
Nadeel met samples : De compo's zullen vaak instrumentaal zijn, want een gezongen tekst met verschillende coupletten en refrein levert al gauw een stem-sample op, die song-lengte heeft. Vandaar dat er in veel huidige genres met sample-technieken vaak alleen korte tekst-strofes te horen zijn, die herhaald worden.
Naast editing en saving van verschillende tracker-formaten, kan ModPlug ook exporteren naar WAV, MP3 (of MID). Met zeer gedetailleerde instel-mogelijkheden. Een uitstekende high-quality re-sampling zorgt ervoor, dat zelfs 8 bits - 8 kHz samples zoals van 'Ecolove' nog goed klinken.