|
Irfan View ver 4.25 - Auteur : Irfan Skiljan Upsite 31 mrt 2010 |
| IRFAN VIEW Tips En TrucS |
|
Na installatie van IrfanView : Schenk (kan ook tijdens de installatie al) eerst aandacht aan de instellingen van de zgn 'verbindingen' van bestandstypes met de verschillende programma's (die, welke gestart worden na een dubbel-klik op het bestand). Aangezien Irfan View behalve een grafisch programma ook een media-player is, is er een behoorlijke waslijst van types. Zorgvuldige keuze van die settingen kan voorkomen, dat bv. opeens Irfan View de geluidsspeler wordt, terwijl dat al toegewezen was aan een ander programma. Als IV is opgestart, ga dan met 'P' naar de instellingen en dan naar 'Extensies'. Het genoemde probleem is dan (grofweg) op te lossen met de keuze-knop 'Images only'. Dit is zeer afhankelijk van de lokale situatie en welke programma's al aanwezig zijn, dus het kan nuttig zijn, om in elk geval 1 keer stap voor stap door die lijst te lopen. De verdere opties in de configuratie zijn zeer persoons-gebonden, daar kan ik weinig advies over geven. Er zijn bv. legio opties op welke manier Irfan View standaard een afbeelding op het scherm zet, na opening van het bestand. Loop het in elk geval 1 keer door, wat trouwens met elk nieuw-geinstalleerd programma aan te raden is. Indien men ook de beschikbare plugins voor Irfan View nog wenst te gebruiken, dient er in '..\IrfanView\' alvast een subdirectory 'plugins' aangemaakt te worden. Kopieer, na de unzip, de bestanden (en evt. sub-dirs !) daarnaartoe en de volgende keer, dat Irfan View opstart, zullen de plugins normaliter functioneren. |
|
Over grafische bestanden : Elke afbeelding, foto, tekening, scan, knop, ikoon of logo op een computer valt in de categorie 'grafische bestanden', de zgn. 'Bitmaps'. In de loop van de tijd zijn daarvoor allerlei verschillende soorten bestanden ontstaan, de 'Formaten'. Elk met hun eigen eigenschappen. Elk formaat heeft een eigen, unieke bestands-extensie (de term achter de punt in de naam, bv. 'jpg'.), waar dan ook belangrijke informatie aan ontleend kan worden, nl. met wat voor soort bestand je te maken hebt, en welk gereedschap je moet kiezen. (M$ vindt, dat die extensies wel onzichtbaar kunnen blijven. Zeer onverstandig. Je kunt op de pc tegelijkertijd een programma hebben genaamd 'paint.exe', en 'n foto van verf, genaamd 'paint.jpg'. Geen zichtbare extensie leidt dan tot onnodige complicaties.) Bitmap-eigenschappen zijn te verdelen in twee categoriën : Resolutie en Compressie : (Er zijn er meer, maar hier niet aan de orde) Resolutie : Resolutie betekent het aantal gebruikte kleuren. Dat kan variëren van 2 (zwart en wit van 'n gescande tekst), tot 16 miljoen, of zgn. 'full-color'. Het is logisch, dat, hoe meer gebruikte kleuren, des te groter het uiteindelijke bestand zal zijn, omdat dan meer codes (grotere getallen) nodig zijn, om elke mogelijke tint te kunnen produceren op de pc-monitor. Op het beeldscherm is een afbeelding opgebouwd uit puntjes licht, de zgn. 'Pixels'. Vandaar dat de afmeting van een plaatje wordt uitgedrukt bv. breedte 640 en hoogte 480 pixels. In dit verband is het voor gebruikers belangrijk om te weten in welke setting de monitor staat ingesteld, om een referentie te hebben. Meestal is dat tegenwoordig 800 x 600, of 1024 x 768, of meer. De tint van een pixel is opgebouwd uit 3 getallen voor de hoeveelheid Rood, Groen en Blauw, de zgn. 'RGB-waardes'. Die kunnen elk variëren (in 'full-color') van 0 tot 255. Betekent : RGB-waardes 0 - 0 - 0 is zwart, en 255 - 255 - 255 is wit. Is het puur rood, dan dus : 255 - 0 - 0, is het puur blauw : 0 - 0 -255, is het grijs : 128 - 128 - 128. En fel-geel is 255 - 255 - 0. Het is in dit verband nuttig om te weten, dat een bewerking om een plaatje wat donkerder te maken, betekent dat er simpelweg van elk van de 3 getallen evenveel wordt afgetrokken. Iets donkerder grijs wordt dan bv. 100 - 100 - 100, dus 'getal' min 28. Zo zijn alle bitmap-bewerkingen eigenlijk uitgevoerde rekenkundige formules. Simpele of zeer gecompliceerde. Omzetten (of 'save as') van een bestand in een ander formaat met evenveeel, meer, of minder gebruikte kleuren heet 'Conversie'. Het is duidelijk, dat, als een bestand met 16 miljoen kleuren omgezet wordt naar een bestand met 256 kleuren, er dan gradaties zullen wegvallen in dat proces. Meestal zal een programma een functie hebben om in dat geval de 'dichtsbijzijnde' kleur te kiezen. Het is ook duidelijk, dat een afbeelding met origineel 256 kleuren, na conversie tot full-color, niet meer verschillende kleuren oplevert, want die gegevens (getallen) zijn gewoon niet beschikbaar. Maar met een bewerking daarna zijn andere gradaties dan wel mogelijk (Zie : Bitmaps bewerken). Een aparte categorie van formaat zit in veel programma's : de 'grijstinten' of 'greyscale'. Dit betekent dat een full-color foto zou kunnen worden omgezet naar een zwart-wit foto. Met dan 256 verschillende gradaties grijs. (Meer waardes zijn niet nodig, omdat hier alle 3 getallen voor R, G en B gelijk moeten zijn, anders is het niet een grijs.) Compressie : Grafische bestanden bevatten een 'beschrijving' van de afbeelding. Aangezien een pc, net als een tv, het scherm vult door horizontale regels te schrijven van links boven naar rechts onder, zullen dus in een 'ongecomprimeerd' bestand simpelweg achter elkaar de kleurcodes voor elke pixel staan, in diezelfde volgorde. Dit betekent, dat twee zulke bestanden, die allebei de afmeting 800 x 600 pixels hebben, dan ook exact even groot zijn, omdat ze evenveel data (de 480.000 codes) bevatten. Door het Internet ontstond er behoefte aan kleinere bestanden met hetzelfde resultaat ter verhoging van de snelheid. Dat leidde tot compressie-technieken. (bv. het bekende ZIP-formaat.) Oftewel een kortere beschrijving van iets, dat wel uiteindelijk leidt tot (soms min of meer) het zelfde resultaat. Een voorbeeld : Als de bovenste lijn van een afbeelding van 800 x 600 uit louter zwart bestaat, staat er dus in een ongecomprimeerd bestand botweg 800 codes met '0 - 0 - 0' voor zwart achter elkaar. Het is dan korter om die lijn te beschrijven met : 'doe 800 keer 0 - 0 - 0'. Dit heeft geleid tot allerlei min of meer verfijnde procedures van compressie, al naar gelang de doelstelling van resultaat. Ook specifiek voor grafische bestanden. De balans tussen bestandsgrootte en behoud van kwaliteit. Verder moet hier nog vermeld worden, dat de meeste compressie-formaten 'destructief' zijn, dwz. dat de eenmaal weggelaten tinten tijdens de compressie, niet meer terug-getoverd kunnen worden na een 'de-compressie'. (wat met een 'ZIP' bv. wel kan) De meest gangbare Extensies : BMP (op de pc) en TIF(F) (vaak optie vanaf een dig. camera of scanner) zijn beide ongecomprimeerde formaten. Dus gauw zeer groot, maar wel met de complete, exacte beeld-informatie. (Beide formaten zijn niet bruikbaar op een web-pagina.) JPG is het meest gangbare compressie-formaat voor full-color, naast het opkomende PNG-formaat, dat meer kwaliteit heeft, maar meestal ook iets grotere bestanden oplevert. Beide zijn Net-compatibel, evenals het GIF-formaat, dat een maximum van 256 kleuren heeft en meestal dient voor knoppen, logo's en kleine animaties. Elk van deze 3 formaten heeft in de meeste programma's een optie om het percentage van compressie in te stellen, in verband met de keuze van voorkeur voor behoud van kwaliteit, of een zo klein mogelijk bestand. |
|
Bitmaps bewerken met behoud van kwaliteit : Hoofdregel : Start met saven van het origineel in een ongecomprimeerd formaat, zoals BMP. met een andere naam. ( Extra bonus : minder risico, dat je het origineel kwijtraakt door een ongelukkige procedure. ) Doe de bewerking(en) met die BMP. Bewerkingen hebben vaak meerdere stappen. Eerst randen eraf, dan een kleur-correctie en dan een verkleining, etc. Als elke stap een compressie ondergaat, kan dat veel kwaliteitsverlies betekenen. Als de bewerking klaar is, dan kan er weer dat gecomprimeerd bestand (JPG etc) van gemaakt worden. Dit geldt ook voor kleur-resolutie. Ook al is het een GIF met 256 kleuren, save eerst in 16 miljoen, open dat bestand, bewerk het en 'decrease colors' dan weer naar 256 om het resultaat te saven. Sommige effecten kunnen alleen in full-color-mode, dus dan moet je wel. |
|
Bitmaps verkleinen met behoud van kwaliteit : Hoofdregel : Zie Bitmaps bewerken. Regel 2 hier : Altijd het verkleinen doen, pas nadat evt. kleurcorrecties en andere bewerkingen al zijn gedaan, omdat de grote afbeelding nog de volledige, originele pixel-data heeft, dus nog de optimale resultaten geeft. Bij verkleinen altijd kiezen voor een 'Resize' (Ctrl+R) met de 'Resample'-mode actief ('Size method'). Verschil tussen 'Resize' (zoals door een browser) en 'Resample' (zoals met 'Thumbnails' van IV) : 
 De verkleining was hier in 1 keer van 720 x 458 naar 100 x 63 pixels. Zorg ervoor dat, voor standaard gebruik, bij het veranderen van de afmetingen altijd 'aspect ratio' aan staat. Beter niet in 1 keer naar een verkleining van bijvoorbeeld 50 % gaan. Zelfs in 1 keer naar 80 % kan nog teveel onnodig kwaliteits-verlies opleveren. De reden hiervoor is, dat er nu eenmaal bij elke verkleining pixels met kleur-informatie verdwijnen. Hierdoor raken details verloren, worden randen minder scherper en dus het plaatje waziger. De methode, om de verkleining in stappen te doen, geeft de gelegenheid om na elke verkleining het resultaat eerst 'op te peppen' met de 'Sharpen'-functie (Shift+S), voor de volgende stap. Dus : Sharpen - Resize - Sharpen - Resize - Sharpen - Resize, enzovoort, tot de doel-afmeting. Het aantal stappen waarmee dit moet gebeuren hangt af van de verhouding origineel / doel. Wanneer bijv. van een 'width' van 1248 naar 640 moet worden verkleind, kost dat al gauw 8 stappen. Verkleinen kan door middel van pixel-waardes of percentages. Doe het proces met percentages en als er een eind-afmeting van te voren gedefinieerd is, doe dan de laatste stap met die pixel-waardes. Het percentage van 'Sharpen' staat default op 20, range 1 - 100 en kan veranderd worden via Image \ Effects \ Effects browser ( Ctrl+E ) \ Sharpen. Beter wat lager zetten : 10 - 16. Een bijwerking van 'Sharpen' kan nl. zijn, dat er ongewenste strepen of spikkels ontstaan in de bitmap. Wacht eerst af, of die na de volgende 'Resize' nog steeds aanwezig zijn. Er verdwijnen immers pixels. Zo ja, 'Undo' en sla een keer de 'Sharpen' over, of verlaag het percentage daarvan. Finetuning van deze methode : Elke stap op 90 % verkleining zetten zou je lineair kunnen noemen. Maar andere curves zijn denkbaar, die misschien nog beter functioneren. 6 x 90 % scoort waarschijnlijk slechter dan de reeks 80 - 86 - 90 - 92 - 94 - 96. |
|
Directe Keyboard Shortcuts met een geopend bestand : Keuzetoetsen tijdens viewing. Niet hoofdletter-gevoelig. De rode ook in fullscreen mode. |
| A 'About' Irfan View - Homepage-link, versie en de beschikbare iconen voor bitmap-verbindingen : |
|
|
B
Groeps Conversie / Hernoemen (Batch) - De meeste graphische tools zijn beschikbaar in het proces. Screenshot van dialoog - Geavanceerde opties |
| C Screen Capture. Drie types qua gebied. Plus keuze van Hotkey. Save-to-optie. |
| D Clear display. Herstart Irfan View. Vrij onbruikbaar. En geen Undo mogelijk. |
| E EXIF-informatie. Data van opnames met digitale camera's. |
| F Fit Images to desktop. 'F' opnieuw voor terug naar origineel. |
| G Stop Animatie (GIF). Geen pauze maar definitieve stop. Terug naar eerste frame. |
| H Horizontale Flip. ('Mirror') |
| I Informatie. Eigenschappen van het huidige bestand. |
| K Filter Factory Plugins (.8bf). Effecten vanuit de plugins-subdirectory van IV. |
| L Roteer 90 ° Linksom. |
| M Minimaliseer window naar taakbalk. |
| P Eigenschappen. Configuratie van IrfanView. |
| R Roteer 90 ° Rechtsom. |
| S Save as. |
| T Thumbnails. Met single- of groeps-save, HTML-generatie en contact sheet. screenshot van de opties. |
| V Verticale Flip. |
| W Slideshow. Lijst kan meerdere directories \ stations als bron hebben. Soundtrack mogelijk. |
| Enter Fullscreen viewing. Escape (of nog eens 'Enter') is terug naar normale window. |
| space Ga naar volgende bestand in directory. Backspace naar het vorige. |
| + - Zoom in/out. De plus- en min-toetsen van het numerieke pad rechts op het KB. |
|
Het selecteren van een gebied van een bitmap : Dit kan gebruikt worden om randen van de afbeelding eraf te snijden, het zgn. 'croppen'. Het kan op verschillende manieren : 1) Handmatig. Klik met links op de gewenste (linkerboven-)hoek van de bitmap en trek, ingedrukt, een rechthoek voor het gewenste gebied. Dan : Edit/crop selection, of Ctrl-Y. 2) Ingesteld. Dit, als er van te voren een bepaalde afmeting is gewenst. Kies Edit/Create custom crop selection, of Shift-C. Stel de gewenste hoogte en breedte waardes in. Eventueel kan de offset voor X en Y gezet worden (vanaf links en boven) voor een exacte positie van de rechthoek, maar dat kan ook handmatig bepaald worden door de selectie te verschuiven binnen het beeld, door met R-klik ingedrukt de gekozen selectie te verplaatsen. Dit schuiven met R-klik kan trouwens ook met een handmatige selectie. Na de gewenste positie van de uiteindelijke selectie : Edit/Crop selection, of Ctrl-Y. |
Soms is een vergrootglas voldoende om de klus te klaren. Een hitech microscoop niet nodig.
