De 4-kanaals weergave bij concerten zal ook niemand hoofdbrekens kosten. In tegendeel, ik ben er van overtuigd, dat de technici verrukt zullen zijn van de nieuwe mogelijkheden en van de uitdaging, om met dit nieuwe medium hun eigen klankbeeld samen te stellen. Voor de concerten zal dan wel een nieuw type mengpaneel moeten worden gebruikt, of een extra 4-kanaals hoofdmixer achter de reeds bestaande stereo-tafels, net als in de opnamestudio. Stellages aan weerszijden van het podium zijn er meestal al, dus daar zal het een kwestie zijn van verhoging en versteviging, de aanschaf van een extra stereo-versterker en twee extra speakersystemen en de rest van de bijbehorende hardware. De hoogte van de extra speakers zal natuurlijk in verhouding moeten zijn met de grootte van het podium, de positie van het publiek en de afmetingen van de zaal. Het zou me niets verbazen, als de ideale verhouding tussen hoogte en breedte van het 'geluidsbeeld' zou uitkomen op de zgn. 'gulden snede', een verhouding van ca. 1 op 1,618034. De zelfde opstelling geldt ook voor de huiskamer, behalve het mengpaneel-gedeelte: een extra versterker en twee extra boxen. Allebei volgens mij bij voorkeur even sterk als de bestaande stereo-set. Dit laatste zeg ik met nadruk, omdat dit een belangrijk verschil is met de bestaande quadro- en surroundsystemen. Daarbij worden de achterspeakers altijd stiefmoederlijk behandeld, zodat bijv. het voor-gedeelte boxen heeft van bijv. 100 Watt, terwijl het achter-gedeelte zich moet behelpen met boxjes van 15 Watt of zoiets. Dit is in mijn concept van verticale 4 kanalen absoluut niet het geval. Elk kanaal moet even gelijkwaardig zijn in kracht en klank ! Men zou immers schamper de wenkbrauwen ophalen, als ik een stereo-systeem in m'n kamer zou hebben met links een krachtig 3-weg systeem van 100 Watt, terwijl rechts een karig boxje van 5 Watt staat, met het argument, dat rechts slechts een functie heeft als 'ondersteunend effect voor de stereo'. Het publiek kan de bestaande installatie houden, maar koopt nog zo'n versterker en nog twee van die boxen. Buiten dat zal er voor het gebruikersgemak natuurlijk een nieuwe range aan 4-kanaals-versterkers ontworpen worden (denk maar aan een centrale volumeregeling en de diverse balans-regelingen ) en kunnen er aan de audio-freaks weer geheel nieuwe 'designs' worden gesleten.

PC-techs

Ook voor de computer liggen hier mogelijkheden. Ik zou zelf heel graag een 4-kanaals geluidskaart in de kast hebben, maar die bestaat nog niet. En software om twee stereokaarten tegelijkertijd te gebruiken is er bij mijn weten ook nog niet. Toch gelden hier dezelfde argumenten als in de bioscoop en bij video: Met 4 boxen rondom de monitor zullen de geluiden van multimedialand 'geplaatst' vanaf het beeldscherm kunnen komen.. Zolang de beeldschermen nog zo klein zijn (maar we zitten er ook vlak voor) zouden de speakers aan elke kant nog in ��n zuil-behuizing kunnen zitten. (Een voorwaarde is dan wel, dat binnenin de klankruimtes van elkaar gescheiden zijn, om overspraak te voorkomen.) Dezelfde constructie zou bij kleinere TV's ook kunnen. Hardware-matig gezien is de ruimte aan de achterkant van de kaart voldoende voor in ieder geval vier outputs, als de bestaande joystick/MIDI-connector wordt vervangen door een optionele interne splitsing zoals bij uitbreiding naar een tweede communicatie-poort vanaf 'n I/O-kaart wel gebeurt. Het is jammer, dat destijds de PC-ontwerpers geen rekening hebben gehouden met de opening aan de achterkant van de 'slots' qua breedte: deze is net te weinig voor een 3- of 5-polige DIN-plug, wat in geval van MIDI een standaard is, en op 'n geluidskaart dus ook handig zou zijn.

De bediening:

Voor de gebruikersvriendelijkheid zou het handig zijn, als er een centrale volume- en balansregeling van de vier kanalen beschikbaar is, indien er met twee stereoversterkers wordt gewerkt. Dit zou een aparte interface kunnen zijn, evt via RC. Aangezien er geen viervoudige potmeters bestaan, zal dit gerealiseerd moeten worden met stuurspanningen op VCA's of met AD-DA-circuits.