SAMPLES SCHOONMAKEN

Let wel : in digitale vorm maakt het voor een sample niet uit, of de tijdsduur 2 millisecondes is of een compleet nummer van 5 minuten. De formule van een bewerking functioneert hetzelfde. Zowel korte sound-'samples' als een complete 'track' zijn beide hetzelfde soort bestand. Opname van een LP : Voor en Na.  Methode : eerst Noise Reduction, dan Single Click Removal.

Noise - Ongewenste geluiden. Noise (ruis) zoals bedoeld met kabaal, rommel. Niet de legitieme ruis van wind of een bekken.
Ongewenste geluiden in een opname zijn er in verschillende soorten, elk met hun eigen karakteristieken, vaak afhankelijk van de hardware van de geluidsbron. 1 - Elke connectie tussen hardware : ruis, bromtoon (50 of 60 Hz). 2 - Magnetische tape (cassette, spoel of VHS) : ruis ('hiss') 3 - Vinyl met naald (LP) : knetter, tikken en zgn 'rumble' (de vibraties van het motortje). 4 - Radio of TV : ruis, fluittoontjes, knetter. 5 - Microfoon : Ploppen, wind, brom, afwijkend nul-niveau.
Primaire aanbeveling : Zorg bij de ruwe opname ervoor, dat het bestand gesaved wordt met minstens 1 seconde extra tijd voordat het nummer begint. Bij voorkeur ook nog wat extra 'stilte' na 't einde. Dit, omdat de computer van 'n selectie van zo'n 'stilte' een geluids-profiel kan uitrekenen, zodat het materiaal zoveel en precies mogelijk verwijderd kan worden. Dit is vooral bruikbaar bij geluiden van continue, repetitieve aard zoals ruis, brom, rumble, fluit.

Noise - Bestrijding. Bij analoge geluids-media wordt er gesproken over 'ruis-onderdrukking'. Bij digitale geluids-media kan er bijna gesproken worden van 'ruis-verwijdering'. Wantrouw programma's die claimen dat ze in-1-klap-met-1-knop alle rommel verwijderen. Het zijn paardemiddelen, met navenante bijwerkingen en het risico van ongewenst wissen. De Dolby van de cassettes was zo'n paardemiddel. De ruis was weg, maar alles werd dof. Dit is een complexe materie. Een analyse van de juiste volgorde van bewerkingen. Het instellen van de juiste getallen (ook hier : nooit klakkeloos 100 %). Soms veel tijdrovend manueel werk, stap voor stap.

Procedure - zoals in Cool Edit. In andere programma's kunnen natuurlijk andere termen dan 'profiel' gebruikt zijn.
Het ruisprofiel maken :
	Deze opname heeft zo te zien geen complete nul-stilte voordat het nummer begint. Het 'noise'-gebied heeft duidelijk wat 'dingen' erin, het is geen strakke nul-lijn. Dit gebied meteen wissen zou een fout zijn. Want het bevat belangrijke informatie over de aard van de noise voor de berekening van het profiel. Want waarschijnlijk gaat diezelfde noise ook door in het nummer, wel of niet duidelijk hoorbaar. Acties : Selecteer een substantieel gedeelte van dat 'noise'-gebied. Laat de pc het profiel uitrekenen. Selecteer de hele track. Run dat profiel (eerst op ~85 %). Beginners : Zorg dat er een backup van het origineel is, of de 'undo'-functie aanstaat.
Het afstemmen : Indien het streven is, om het in 1 keer schoon te maken, dan is het percentage belangrijk. Pobeer maar eens als test om dat op 100 te zetten en de kans is groot, dat je merkt, dat zelfs een computer in staat is om z'n eigen systeem-'noise' te genereren. Vooral als het bestand daarna nog eens versterkt wordt bij de normalisatie of compressie. Er onstaan dan een soort 'fiedelende' geluiden. Een voorbeeld daarvan is te vinden in de compositie van mijn CD 'Vacuum Energy' : Record Nothing  (2.5 Mb zip). Bron daarvan : een 'lege' file van enkele secs. Door extreme percentages en versterking werd er toch uiteindelijk geluid geproduceerd. Een alternatieve methode kan zijn, door de verwijdering in voorzichtige stappen te doen en zo het proces een aantal keer te herhalen. Vooral als er na-versterking in het geding is. Zoals het bij de verkleining van de afmetingen van een bitmap. Het levert een betere kwaliteit op, als dit in kleine stappen gebeurt, dan als dit in 1 keer wordt gedaan.

Lp's - Tikken en rumble. Opnieuw : vertrouw niet op progs, die claimen, dat ze alles in 1 keer prima schoonmaken. Alleen een handmatig verwijderen van de tikken, kan een goede kwaliteit opleveren, en dat kost werk dus tijd. Maar daarvoor kan eerst de 'rumble' verwijderd worden, net zoals de noise van 'n tape. Ook hiervoor is het nodig om een opname te hebben van bv. het begin van een LP, of een pauze tussen de nummers, voor de berekening van het 'noise-profiel'. Hier het begin van een LP :
Je ziet de laagfrequente rumble-golfvorm met wat scherpe tikken, voordat 't nummer begint. Selecteer een gebied met die rumble (zonder tik !) voor het profiel en doe de noise-reduction.
Hier is te zien, dat de rumble niet volledig weg is. Nog beter is, om een grotere rumble-selectie te nemen, maar eerst de daarin aanwezige tikken te verwijderen. Er zijn 2 soorten tikken op een LP : de fysieke beschadiging van een groef, of stofdeeltjes erin. De eerste (een 'kras') levert een ruwe slinger op van de naald, zoals hier :
Het is duidelijk, door de naaldbeweging, dat de klik nooit hetzelfde kan zijn in L en R kanaal. Daarom zal het ook per kanaal verwijderd moeten worden, er is een verschil in tijd. Een stofdeeltje geeft meer een scherpe 'spike' (en kan ook soms maar in 1 kanaal zijn) :
Als er geen speciale tools voorhanden zijn, kun je een tik of spike altijd zachter maken, door selectie en vermindering van amplitude tot de proporties eromheen, maar programma's met een 'fill single click' optie of zoiets doen het natuurlijk beter. Omdat daarmee een algoritme wordt gebruikt, waarbij gekeken wordt naar de golfvorm voor en na de klik, en die ruimte zo goed mogelijk wordt vervangen door iets soortgelijks. Voorbeelden origineel - amplitude (-20 dB) - algoritme :